Historia praw dziecka
Początek XX wieku w krajach uprzemysłowionych, pomimo rozwijającego się postępu cywilizacyjnego, nie zakładał żadnych standardów ochrony dzieci. Często były wykorzystywane do pracy na równi z dorosłymi ludźmi w skrajnie niebezpiecznych warunkach dla ich życia. Były ofiarami przemocy ze strony swoich opiekunów, nie posiadały dostępu do edukacji czy opieki zdrowotnej. Dzięki rosnącej świadomości społeczeństwa w aspekcie niesprawiedliwości jakie dotykają dzieci oraz zainteresowaniu i zrozumieniu ich potrzeb, których zaspokojenie jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju. Doprowadziło to do powstania ruchów na rzecz ochrony praw dzieci. Międzynarodowe standardy w zakresie ochrony dzieci i ich praw znacząco zmieniły się w ciągu ostatniego stulecia, dając tym samym dzieciom realne prawa i szereg możliwości ich egzekwowania.
Ważne daty
2019 – 30-lecie Konwencji o prawach dziecka – historycznego zobowiązania wobec dzieci na świecie.
1989 – Przyjęcie i powszechne uznanie za przełomowe osiągniecie w zakresie praw człowieka i praw dziecka, Konwencji o prawach dziecka przez Zgromadzenie ONZ. Konwencja gwarantuje i ustanawia minimalne standardy ochrony praw dzieci we wszystkich dziecinach. Polska jest inicjatorem jej uchwalenia. Konwencja weszła w życie w 1990r.
1973 – Międzynarodowa Organizacja Pracy uchwala Konwencję dotyczącą najniższego wieku dopuszczenia do zatrudnienia, która ustawia wiek 18 lat jako graniczny, dopuszczający do podjęcia pracy niebezpiecznej dla zdrowa, bezpieczeństwa młodocianego.
1959 – Przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Deklaracji Praw Dziecka, będącą rozszerzeniem Deklaracji Genewskiej, która uznaje między innymi, prawo dzieci do edukacji, zabawy, wsparcia i opieki zdrowotnej.
1924 – Przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne Ligi Narodów Deklaracji Praw Dziecka zwaną Deklaracją Genewską, opracowaną przez Eglantyne Jebb, założycielkę organizacji „Save the Children”
Podstawowe założenia Konwencji o Prawach Dziecka
- Dziecko jest samodzielnym podmiotem. Ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej;
- Dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności, prywatności;
- Rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka;
- Państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.
PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA KONWENCJI O PRAWACH DZIECKA
W KONWENCJI ZAPISANE SĄ NASTĘPUJĄCE PRAWA:
- Prawo do życia i rozwoju, do tożsamości, obywatelstwa;
- Prawo swobody myśli, sumienia i wyznania, wyrażania poglądów, w tym
w postępowaniu administracyjnym i sądowym; - Prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, domowego, tajemnicy korespondencji;
- Prawo do wychowania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi, prawo poznania rodziców, jeżeli to możliwe;
- Prawo do wolności od tortur, poniżającego traktowania, przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych;
- Prawo do swobodnego zrzeszania się, pokojowych zgromadzeń;
- Prawo do odpowiedniego do wieku i stopnia rozwoju traktowania w ramach postępowania karnego;
- Prawa społeczne, w tym prawo do odpowiedniego standardu życia, opieki
w instytucjach i zakładach, ochrony socjalnej, ochrony zdrowia, rehabilitacji społecznej i zdrowotnej; - Prawo do ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym, podejmowaniem pracy w zbyt wczesnym wieku;
- Prawo do wypoczynku i czasu wolnego;
- Prawo dostępu do informacji i materiałów pochodzących z różnych źródeł;
- Prawa do nauki, w tym prawo do bezpłatnej i obowiązkowej nauki w zakresie szkoły podstawowej.
