Czym jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna (SI) to proces, podczas którego układ nerwowy człowieka odbiera informacje z receptorów wszystkich zmysłów (dotyk, układ przedsionkowy odbierający ruch, czucie ciała, czyli propriocepcja, węch, wzrok, słuch, smak), następnie organizuje je i interpretuje tak, aby mogły być wykorzystane w celowym działaniu. Innymi słowy jest to reakcja adaptacyjna służąca do wykonania określonej czynności, przyjęcia odpowiedniej pozycji ciała, itp. U większości osób proces integracji sensorycznej przebiega automatycznie umożliwiając reakcje odpowiednie do wymogów otoczenia i warunkuje prawidłowy rozwój sensomotoryczny. W przypadku wystąpienia Zaburzeń Przetwarzania Sensorycznego będą pojawiać się dysfunkcje w rozwoju motorycznym, poznawczym oraz zachowaniu dziecka. Celem Terapii Integracji Sensorycznej jest dostarczenie takiej ilości odpowiednich bodźców sensorycznych, przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych, aby dać możliwość prawidłowej pracy centralnego układu nerwowego.
OBJAWY ZABURZEŃ INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
- Nadmierna lub zbyt mała wrażliwość na bodźce dotykowe, wzrokowe, słuchowe oraz ruch, np. unikanie dotykania niektórych faktur (piasek, kasza); unikanie zabaw plasteliną, malowania palcami; problemy z manipulacją, posługiwaniem się sztućcami, nożyczkami; nieprawidłowy chwyt długopisu; nadwrażliwość na dźwięki, na światło; trudności w nauce pisania i czytania; trudności z wysłuchiwaniem poleceń; problemy z nauką jazdy na rowerze; unikanie zabaw na huśtawce, karuzeli, lub nadmierne poszukiwanie tych zabaw; kłopoty przepisywaniem z tablicy, gubienie liter, sylab; mylenie stron prawa-lewa, szczególnie gdy dziecko nie ma czasu na zastanowienie; niski próg tolerancji na bliskość innej osoby.
- Zbyt wysoki lub zbyt niski poziom aktywności ruchowej
- Zaburzenia napięcia mięśniowego
- Słaba koordynacja ruchowa (problemy te mogą dotyczyć małej lub dużej motoryki)
- Niezgrabność ruchowa
- Trudności w koncentracji, impulsywność
- Szybka męczliwość
- Wycofanie z kontaktów społecznych
- Opóźnienie rozwoju mowy, rozwoju ruchowego oraz trudności w nauce
- Słaba organizacja zachowania, brak planowania
DLA KOGO TERAPIA SI?
- Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, takimi jak: dysleksja, dysgrafia, dysortografia, słaba koncentracja uwagi
- Dzieci z ADHD, ADD
- Dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym
- Dzieci autystycznych
- Dzieci opóźnionych psycho-ruchowo
- Dzieci niepełnosprawnych intelektualnie
- Dzieci cierpiących na schorzenia o podłożu genetycznym (np. zespół Downa, Aspergera, Reta, Williamsa, Turnera, Kinefertera)
NA CZYM POLEGA TERAPIA?
Zajęcia terapeutyczne prowadzone z dzieckiem mają na celu kompensowanie, określonych diagnozą, deficytów i zaburzeń w integracji zmysłowej dziecka. Diagnoza oparta jest na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu oraz na Testach Integracji Sensorycznej. Zajęcia integracji sensorycznej w większości mają charakter aktywności ruchowej, która nakierowana jest na stymulację zmysłów. Są dostosowane do poziomu rozwojowego dziecka i mają postać „naukowej zabawy”. Dziecko będzie zachęcane i kierowane do wykonywania aktywności, które będą wyzwalać i prowokować odpowiednie, skuteczne reakcje na bodziec sensoryczny. W trakcie zajęć wykonywane będą odpowiednie dla dziecka aktywności dostarczające stymulacji przedsionkowej, proprioceptywnej oraz dotykowej. Stopień trudności tych aktywności będzie stopniowo wzrastać tak, aby wymagać od dziecka bardziej zorganizowanych i zaawansowanych reakcji. W trakcie terapii preferowane są ukierunkowane zabawy i aktywności swobodnie wykonywane przez dzieci, wyzwalające automatyczne reakcje sensoryczne, aniżeli instruowane, narzucone i ćwiczone konkretne reakcje na bodźce. Terapia jest zazwyczaj dla dziecka przyjemnością, ale jednocześnie ciężką pracą, nastawioną na osiągnięcie sukcesu, który prawdopodobnie byłby niemożliwy w całkowicie spontanicznej zabawie. Ważnym aspektem terapii jest motywacja dziecka. Powyższe cele realizowane są z wykorzystaniem różnorodnych przyrządów i pomocy terapeutycznych, takich jak: huśtawki, równoważnie, platformy, uprzęże, deskorolki, i wiele innych. Oddziałując na inną grupę zmysłów używamy np.: fakturowych pomocy sensorycznych, obciążników, przyrządów do stymulacji słuchowej, węchowej oraz wzrokowej.
